قوانین ارث در فرانسه به مجموعه‌ای از مقررات می‌گویند که نحوه توزیع دارایی‌ها و اموال فرد متوفی را تعیین می‌کنند. این قوانین تحت نظارت کد مدنی فرانسه (Code civil) هستند و شامل جنبه‌های مختلفی از انتقال اموال می‌شوند. در زیر به برخی از نکات کلیدی قوانین ارث در فرانسه اشاره شده است:
- وراثت قانونی
- وصیت‌نامه
- مالیات بر ارث
- انحصار وراثت
- حقوق همسر
- انتصاب مدیر اموال
- دعاوی ارث در فرانسه
- انواع ارث
- حقوق و سهم سایر وراث
- مالیات بر ارث در فرانسه
- شرایط ویژه ارث
- روش‌های تقسیم ارث
- صلاحیت دادگاه‌های بین‌المللی
وراثت قانونی (Succession légale)
در صورت عدم وجود وصیت‌نامه، اموال متوفی بر اساس ترتیبات قانونی بین وراث توزیع می‌شود. وراث قانونی به ترتیب شامل این افراد می‌شود:
همسر قانونی:
در صورتی که فرد متوفی همسر زنده داشته باشد، همسر می‌تواند بخشی از دارایی‌ها را به ارث ببرد.
فرزندان:
فرزندان متوفی سهم اصلی را از اموال به ارث می‌برند.
والدین و سایر خویشاوندان:
اگر متوفی فرزند نداشته باشد، والدین و سپس سایر خویشاوندان نزدیک (برادران، خواهران و غیره) وارث می‌شوند.
وصیت‌نامه (Testament)
انواع وصیت‌نامه‌ها:
افراد می‌توانند دارایی‌های خود را از طریق وصیت‌نامه به اشخاص خاص یا مؤسسات واگذار کنند. انواع مختلف وصیت‌نامه‌ها شامل وصیت‌نامه کتبی (Testament olographe)، رسمی (Testament authentique)، و محضری (Testament mystique) هستند.
محدودیت‌ها و حقوق وراث اجباری (Réserve héréditaire):
قوانین فرانسه حقوق وراث اجباری مانند فرزندان را محافظت می‌کند و حتی در صورت وجود وصیت‌نامه، بخش خاصی از دارایی‌ها باید به وراث اجباری برسد.
مالیات بر ارث (Droits de succession)
وارثان ممکن است ملزم به پرداخت مالیات بر ارث شوند که میزان آن بر اساس میزان دارایی‌های به ارث رسیده و درجه نزدیکی به متوفی متفاوت است. تخفیفات و معافیت‌هایی نیز برای همسران و فرزندان وجود دارد.
انحصار وراثت (Partage successoral)
تقسیم اموال:
بعد از تعیین وراث و محاسبه سهم هر یک، اموال متوفی میان وراث تقسیم می‌شود. این تقسیم می‌تواند به صورت توافقی یا از طریق تصمیم دادگاه صورت گیرد.
حقوق همسر (Droits du conjoint survivant)
حق سکونت:
همسر زنده حق دارد در منزل مشترک با متوفی به زندگی ادامه دهد.
حق انتخاب بین انحصار و سهمی از دارایی‌ها:
همسر می‌تواند بین دریافت یک چهارم اموال به صورت مالکیت آزاد یا دریافت کل دارایی‌ها به صورت انحصار در آمدی انتخاب کند.
انحصار و انتصاب مدیر (Héritier ou exécuteur testamentaire)
انتصاب مدیر اموال:
ممکن است فرد متوفی مدیر اموال تعیین کند تا بر توزیع صحیح اموال نظارت کند.
دعاوی ارث (Litiges successoraux)
حل و فصل اختلافات:
در صورت بروز اختلافات میان وراث، دادگاه‌ها برای حل و فصل این موارد وارد عمل می‌شوند.
این قوانین برای تضمین انصاف در توزیع اموال و حمایت از حقوق وراث تعیین شده‌اند.
انواع ارث در فرانسه
قانون ارث در فرانسه تعیین می‌کند چگونه دارایی‌های یک فرد پس از فوت وی بین وراث تقسیم می‌شود. برخی از بخش‌های کلیدی قانون ارث در فرانسه عبارتند از:
ارث اجباری (Réserve héréditaire)
قانون ارث در فرانسه از مفهوم “ارث اجباری” پیروی می‌کند، به این معنا که بخشی از دارایی‌ها باید به وراث قانونی (فرزندان و در برخی موارد همسر) اختصاص یابد.
فرزندان حق قانونی دارند که بخشی از اموال والدین خود را به ارث ببرند. اگر فردی فرزند داشته باشد، نمی‌تواند آنها را به طور کامل از ارث محروم کند.
مقدار این سهم اجباری بستگی به تعداد فرزندان دارد:
- اگر یک فرزند باشد، نصف دارایی‌ها به او تعلق می‌گیرد.
- اگر دو فرزند باشد، دو سوم دارایی‌ها بین آنها تقسیم می‌شود.
- اگر سه فرزند یا بیشتر باشند، سه چهارم دارایی‌ها به آنها تعلق می‌گیرد.
ارث از طریق وصیت‌نامه (Testament)
افراد می‌توانند با تنظیم وصیت‌نامه، بخشی از اموال خود را به افرادی که انتخاب می‌کنند، اختصاص دهند. این بخش “بخش آزاد” (quotité disponible) نامیده می‌شود.
وصیت‌نامه باید به یکی از روش‌های قانونی تنظیم شود تا معتبر باشد. وصیت‌نامه خودنوشت (testament olographe)، وصیت‌نامه رسمی (testament authentique) و وصیت‌نامه به صورت علنی (testament mystique) از انواع رایج وصیت‌نامه‌ها در فرانسه هستند.
ارث همسر (Droits du conjoint survivant)
همسر زنده ممکن است حقوق خاصی به ارث داشته باشد، بسته به اینکه آیا متوفی فرزندانی از ازدواج کنونی یا ازدواج‌های قبلی داشته است.
همسر زنده می‌تواند انتخاب کند که یا یک چهارم از دارایی‌ها را به صورت مالکیت (en pleine propriété) یا حق سکونت در منزل خانوادگی (droit d’habitation) و حق استفاده از تمامی دارایی‌ها (usufruit) دریافت کند.
حقوق و سهم سایر وراث
اگر متوفی فرزندی نداشته باشد، والدین و سایر خویشاوندان نزدیک مانند خواهر و برادر ممکن است به ارث برسند.
در غیاب فرزندان و والدین، دارایی‌ها به سایر خویشاوندان مانند خواهران، برادران و خواهرزادگان و برادرزادگان تقسیم می‌شود.
مالیات بر ارث (Droits de succession)
در فرانسه، ارث مشمول مالیات است و نرخ این مالیات بر اساس میزان ارث و رابطه فرد با متوفی تعیین می‌شود.
فرزندان و همسران زنده معمولاً معافیت‌های قابل توجهی از مالیات دارند، اما برای سایر وراث، نرخ مالیات ممکن است بالاتر باشد.
شرایط ویژه ارث
قانون فرانسه همچنین برای شرایط خاصی مانند وجود بدهی‌های متوفی، دارایی‌های غیرقابل تقسیم، یا اختلافات بین وراث مقررات خاصی دارد.
در صورت وجود اختلاف بین وراث، دادگاه ممکن است مداخله کرده و تصمیم‌گیری کند.
روش‌های تقسیم ارث (Partage de la succession)
اگر دارایی‌ها قابل تقسیم نباشند (مانند املاک)، وراث می‌توانند با توافق دارایی‌ها را تقسیم کنند یا دادگاه می‌تواند دستور فروش دارایی‌ها و تقسیم درآمد حاصل را صادر کند.
صلاحیت دادگاه‌ها در موارد بین‌المللی
اگر متوفی دارای دارایی‌ها یا وراث در کشورهای مختلف باشد، مسائل بین‌المللی ممکن است مطرح شود. در این موارد، قوانین اتحادیه اروپا و توافقات بین‌المللی تعیین می‌کنند که کدام دادگاه صلاحیت رسیدگی به پرونده را دارد.
بعضی از قوانین ارث در فرانسه ممکن است پیچیده باشد و شامل مفاهیم و شرایط مختلفی است که ممکن است برای افراد مختلف متفاوت باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که در صورت مواجهه با مسائل مربوط به ارث، با یک وکیل متخصص در حقوق ارث در فرانسه مشورت کنید.